BONUS ČLANAK:
Čokolada je danas nešto što većina ljudi konzumira bez mnogo razmišljanja, ali njen put kroz istoriju bio je dug i neobičan. Priča o njoj počinje mnogo prije industrijskih slastičarnica, u vremenu kada je bila simbol moći, bogatstva i čak duhovne snage.
Kroz vijekove, ova omiljena poslastica prolazila je kroz nevjerovatne transformacije, prelazeći put od gorkog napitka do savršeno kremaste slatkoće koju danas poznajemo. Ono što je nekada bilo rezervisano za vladare i visoke slojeve društva, danas je postalo dostupno svima.
Istorija ove delicije započinje na području današnjeg Meksika, gdje su drevna plemena otkrila vrijednost zrna koje raste na posebnom stablu. Maje i kasnije drugi narodi koristili su ta zrna za pripremu posebnog napitka koji se nije mogao uporediti s modernim slatkim verzijama. Napitak koji su pripremali bio je gorak, pjenast i začinjen, često obogaćen raznim začinima kako bi dobio snagu i intenzitet.
Naročito zanimljivo je da su pripadnici tadašnjih plemena takav napitak smatrali povlašćenim i namijenjenim prvenstveno moćnima. Prema zapisima, ovaj napitak je bio rezervisan za ratnike, sveštenike i vladare, jer se vjerovalo da posjeduje moć koja nadilazi običnu hranu.
Međutim, njegova vrijednost nije se ograničavala samo na ishranu ili rituale. Zrna od kojih se pripremao napitak imala su i ekonomsko značenje. Korištena su kao svojevrsna valuta kojom se trgovalo, kupovalo i plaćalo. Jedan od zanimljivijih istorijskih primjera bilježi da se za stotinjak zrna mogla kupiti odjevna stavka, dok su manji predmeti i životinje koštali tek nekoliko zrna. Kakao zrno tada nije bilo samo hrana, već i sredstvo plaćanja čija je vrijednost bila opštepriznata.
Sve se mijenja dolaskom evropskih osvajača. Kada su istraživačke ekspedicije stigle u Ameriku, susrele su se s napitkom koji je bio vrlo drugačiji od onoga na što su bili naviknuti. Gorki ukus nije se uklapao u evropske gastronomske navike, ali su brzo shvatili da se recept može prilagoditi njihovom ukusu. Zato su uklonjeni ljuti začini, a dodavan je sladak sastojak koji je u to doba već bio cijenjen među bogatijim slojevima. Tako je nastao prvi oblik slatke verzije koja je osvojila evropski kontinent.
U početku je bila dostupna samo aristokratiji, a dugo vremena postojala je samo u obliku tečnog napitka. Tek mnogo kasnije, razvojem tehnologije, počeli su se pojavljivati čvrsti oblici koji liče na današnje proizvode. Industrijska revolucija dovela je do prekretnice, jer je omogućila masovnu proizvodnju i savršeno obrađivanje kakao mase.
U 19. stoljeću dolazi do nekoliko ključnih inovacija. U jednoj evropskoj zemlji usavršene su mašine koje su omogućile lakšu obradu zrna, čime se dobio finiji oblik proizvoda. Nekoliko godina kasnije, jedan inovator smislio je način da poveže kakao s mliječnim sastojkom, stvarajući prvu čvrstu slatku verziju s mlijekom. Taj izum predstavljao je početak modernih čokoladnih pločica.
Potom počinju nicati fabrike koje su ovu delikatesu učinile dostupnom široj populaciji. Kompanije su usavršavale recepte, uvodile nove oblike i ukuse, a proizvodnja je postala globalna. Tako je ono što je nekada bilo privilegija kraljeva postalo svakodnevni užitak ljudi širom svijeta.
U poslednjim decenijama naučnici su se ponovo okrenuli ovom proizvodu, otkrivajući da njegova tamnija verzija ima brojne zdravstvene prednosti. Bogata je prirodnim antioksidansima i može pozitivno djelovati na srce i mozak. Naravno, prednosti dolaze samo iz umjerene konzumacije, ali otkrića su potvrdila da ova poslastica može biti i korisna, a ne samo ukusna.
